Atlant (lidn, Džordžii, AÜV)

Atlant
Atlanta
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	AÜV
Eläjiden lugu (2020)	498,715 ristitud
Pind	353,04 km²
Pämez'	Andre Dikkens; (viluku 2022—,; Andre Dickens)
Telefonkod	+1−404, 470, 678, 770
Aigvö	tal'vel UTC−5,; kezal UTC−4

Atlant (angl.: Atlanta [ætˈlæn(t)ə]) om AÜV:oiden lidn, Džordžii-štatan pälidn da kaikiš suremb lidn, štatan Fulton-ümbrikon administrativine keskuz mugažo. Otab De-Kalb-ümbrikon-ki palad. Lidnan aglomeracii om ühesandel sijal AÜV:oiš ristitišton lugun mödhe (5,8 mln vl 2017).

Lidn om mail'man ühteks päižiš azjaližiš keskusišpäi.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Eländpunktan aluz om pandud vl 1837 raudtel Terminus-raudtestancijaks (Terminus — «nolänz' kilometr») Savann-portan da Keskpäivlaskm-regionan keskes. Žilo sai lidnan statusan vl 1847, nimitihe sidä Atlantaks lühüdas eziauguižikš taritud Atlantika-Pacifik-nimespäi.

Vl 1886 Coca-Cola-jom om tehtud melel Atlantas. UPS, The Coca-Cola Company, AT&T Mobility da CNN mail'man kompanijoiden päfaterad sijadasoiš lidnas. Lidnaglomeracijan kogosüdäiprodukt om 304 bln US$ (kahesanz' sija valdkundas da 17nz' mail'mas).

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Lidn sijadase štatan lodehes, seižub kukhil suvhe Appalačid-mägišpäi, Mississipin Čattahuči-ližajogen hural randal, 225..320 m ü.m.t. korktusil.

Klimat om subtropine neps päivoikaz. Voden keskmäine lämuz om +17,6 C°, kezakun-elokun +25,5..+27,2 C°, tal'vkun-uhokun +7,1..+9,2 C°. Ekstremumad oma −23 C° (viluku, uhoku) i +41 C° (kezaku, heinku). Kezaaigan minimum om +4 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +27 C° (uhoku). Ei voi panda halad semendkus-sügüz'kus. Paneb sadegid 1281 mm vodes, läz tazomäras kuidme, enamba heinkus (121 mm), vähemba redukus (83 mm). Paneb lunt kuz' santimetrad tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 61..63 % röunoiš uhokus-sulakus, 70..75 % kezakus-redukus.

Tobmuz[vajehta | vajehtada tekst]

Atlant jagase 25 rajonaks^[1], ned alajagasoiš 242 lidnanlaptaks (angl.: neighborhood).

Edeline lidnan pämez' (angl.: mayor of Atlanta) om Keiša Lens Bottoms (Keisha Lance Bottoms, viluku 2018 — viluku 2022).

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vl 2013 lidnan eläjiden lugu oli 447 841 ristitud. Kaik 486 290 eläjad oli lidnas vl 2017 347 km² pindal. Vl 2013 lidnaglomeracijan ristitišt oli 5,5 mln eläjid 21 690 km² pindal, vl 2022 — 6,2 mln eläjid.

Enamba mi koumekümne üläopendusen aluzkundad ratas Atlantas ezilidnoidenke.

Transport[vajehta | vajehtada tekst]

Avtobusad (läz 200 maršrutad) i metropoliten (vspäi 1979, nell' jonod 38 stancijanke, 77 km raudted) oma kundaližeks transportaks lidnas. Ühthine MARTA-kompanii holitab niid (angl.: Metropolitan Atlanta Rapid Transit Authority).

Rahvahidenkeskeine civiline Hartsfild-Džekson Atlant-lendimport (ATL / KATL) sijadase 11 km suvhe lidnan azjaližes keskuzližes rajonaspäi. Se om kaikiš suremb lendimport mail'mas passažiroiden lugun mödhe vspäi 1998 (104,3 mln vl 2023) i lendahtamižiden da ištutandoiden lugun mödhe (775 tuh. vl 2023). Vedihe 579 tuhad tonnoid jüguid lendimportan kal't vl 2023. Jonusiden verk ühtenzoitab lendimportad Atlantan aglomeracijan rajonidenke.